Κριτική από την Ελένη Σαραντίτη για τον Πίθο των Γυναικών

της Ελένης Σαραντίτη

…Η φωνή σου

καμιά φορά προβαίνει στο πλευρό του

σαν το δελφίνι που για λίγο συντροφεύει

μαλαματένιο τρεχαντήρι μες στον ήλιο

και πάλι χάνεται…

Σεφέρης («Μνήμη, Β’» Έφεσος – Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ’)

Σαν το δελφίνι, που όταν ξάφνου εμφανίζεται δίπλα μας σε απόσταση αναπνοής, μεσημέρι καλοκαιριού, ανοίγοντας τα πλουμισμένα με ασήμια νερά, κι εμείς στη θέα του καρδιοχτυπούμε γλυκά, ακριβώς σαν το δελφίνι προβαίνει στο πλευρό του αναγνώστη η φωνή της Ελένης Λιντζαροπούλου. Κι εκείνος καρδιοχτυπά. Πλην όχι πάντοτε γλυκά. Τυχαίνει να καρδιοχτυπήσει και ανήσυχα ή ταραγμένα. Τυχαίνει και βίαια. Ή απελπισμένα. Κάποτε και λαχταρά. Συγχρόνως όμως παραδίδεται και πλέει συντροφιά με το δελφίνι, που εδώ δεν θα χαθεί. Θα τον συντροφεύσει για όσο ο αναγνώστης θελήσει – είμαι βέβαιη, για καιρό.

Ο πίθος των γυναικών τιτλοφορείται η συλλογή ποιημάτων της Ελένης Λιντζαροπούλου, που μόλις κυκλοφόρησε. Μάλιστα, είναι τα πρώτα ποιήματα που δημοσιεύει και είναι απορίας άξιον πώς και τόσον καιρό δεν επιχείρησε να μας κάνει κοινωνούς αυτής της σπουδαίας ποίησης. Των συγκλονιστικών της εικόνων. Των με προσοχή αλλά και ταραχή διαλεγμένων ωραίων λέξεων. Των στοχασμών της, που σφιχτοδένονται με αισθήματα διαρκείας.

Μα ας μπούμε για λίγο στον κόσμο της ποιήτριας, αρχίζοντας από τη «Σαπφώ Ερεσία»:

Τι να σου πω, Κυρά και Κόρη;

Θλιμμένη

Μ’ εκείνο το απόκοσμο βλέμμα των αγίων που έφυγαν

Με την κατακόκκινη ευωδιά του ζώντος πόνου

Έτσι σε έχω

Δική μου.

*

Να θυμιατίζεις, ιερή, το πάντα του έρωτα

Να θάλλεις, μεσιτεύουσα, το ποτέ της ευτυχίας.

Φειδωλεύεται τις λέξεις της τις λαμπερές η ποιήτρια, αλλά γνωρίζει τον τρόπο να τις χαράσσει. Σαν πάνω σε πέτρα. Σαν πάνω σε σίδερο καυτό. Κι αυτές εδώ δηλώνουν ταπεινά παραδοχή και αποδοχή. Σεβασμό και μνήμη. Τι ωραιότερο; Και «η κατακόκκινη ευωδιά του ζώντος πόνου», τι στίχος!

Υποστηρίζεται ότι χρονολογικά η ποίηση προηγήθηκε, σε όλους τους λαούς, από την ανάπτυξη της πεζογραφίας. Ευεξήγητο: ο άνθρωπος πρώτα πέρασε από το στάδιο της φαντασίας και ύστερα από αγώνες έφθασε στη βαθύτερη και πιο συστηματική οργάνωση της σκέψης. Κι ακόμη, καθώς λένε, αρχικώς η ποίηση ήταν μια εντελώς πηγαία και φυσική καλλιτεχνική έκφραση. Χρειάστηκε πολύς καιρός για να εξελιχθεί το αυθόρμητο αυτό ανάβλυσμα σε έντεχνη ποίηση. Πάντως το βέβαιο είναι ότι ενώ σε όλο τον κόσμο, και αναλόγως των γεγονότων ή των καταστάσεων, η ποίηση γνωρίζει περιόδους ακμής και περιόδους φθίσης, στην Ελλάδα –ανεξαρτήτως δεινών ή συνθηκών– πάντοτε ανθοφορεί.

Και δείτε εδώ, στο ποίημα «Α-γραφή», στίχους μιας ποιήτριας που μόλις τώρα μας φανερώθηκε:

Κραυγάζω γράμματα

Το μι

Το σίγμα

Το ο μικρόν και μέγα.

*

Κραυγάζω γράμματα

Τώρα που έχασα τις λέξεις.

Και μερικοί ακόμη στίχοι από το ποίημα «Γυναίκα» τιτλοφορούμενο:

Σε βρήκα πάλι με πυρπολημένα βλέφαρα

Να ξεπλέκεις τους χρησμούς στης μνήμης τ’ αργυρό πηγάδι

Πυθία άλλοτε με δάφνες

Κι άλλοτε δούλη στα υπόγεια των καιρών.

*

Ολόφωτη

Ανθοστόλιστη

Θάλλουσα

Θάλπουσα

Γυμνή στις περιφορές των αγίων

Μαινάδα

Άρπυια

Σκύλα

Σε βρήκα.

Η Πειραιώτισσα (Νίκαια, 1962) Ελένη Λιντζαροπούλου σπούδασε Θεολογία, Θεατρική Εμψύχωση, Δημόσιες Σχέσεις και Διοίκηση στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Πέρυσι κυκλοφόρησε ένα ενδιαφέρον παιδικό βιβλίο, Ο Βασίλης κι ο Αϊ-Βασίλης. Επίσης, έχει ασχοληθεί με την ανίχνευση θρησκευτικών και χριστολογικών στοιχείων στα έργα σύγχρονων Ελλήνων ποιητών.

Τον άψογο από άποψη επιμέλειας τόμο κοσμούν δέκα εντυπωσιακά σχέδια της Ιωάννας Ασσάνη.

Αλλά ακόμη λίγοι στίχοι από το ποίημα «Κίρκη»:

Άπλωσα τα μαλλιά μου στις άκρες της θάλασσας

θα τα βρει το καλοκαίρι ξεπλυμένα.

Ύφανα το δέρμα μου στον ίσκιο σου

θα το πάρεις μαζί μου φεύγοντας.

Κρέμασα τα ρούχα μου στις ροδιές

να βαφτούν κατακόκκινες…

Ανοιχτή στη γενέθλια βοή σου

ρέω από τις άκρες των δαχτύλων σου

στάζω από τα χείλη σου

απεκκρίνομαι από τους ιδρωτοποιούς σου…

Αυτή είναι η ποίηση της Ελένης Λιντζαροπούλου. Με πειθαρχημένο ρυθμό, με συγκρατημένο αίσθημα, με ορατή την προαιώνια μνήμη της γυναίκας, αλλά και του Θείου. Και αν η έκφραση «εις τον Δαναΐδων πίθον υδροφορείν» εννοεί την άσκοπη και μάταιη προσπάθεια, οι γυναίκες στις ποιητικές συνθέσεις της είναι πλάσματα που κουβαλούν, σε πολύτιμα και σεβαστά από τον μύθο και την ιστορία αγγεία, νεράκι κρυστάλλινο για να ευφραίνεται η ψυχή του κάθε διψασμένου.

ΥΓ. Ευθύς ως τελείωσα την ανάγνωση του Πίθου των γυναικών, που έφθασε με το ταχυδρομείο αναπάντεχα, της έστειλα μήνυμα: «Αγαπητή Ελένη, με το βιβλίο σου τίμησες και τις γυναίκες και την ποίηση».

 

Ο πίθος των γυναικών
Ελένη Λιντζαροπούλου
εικονογράφηση: Ιωάννα Ασσάνη
Εκδόσεις των Φίλων
86 σελ.
Τιμή € 8,00

ΠΗΓΗ: diastixo.gr 

Ελληνικό δημόσιο: «Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω.»

Σε μέρες και εποχές δύσκολες σαν και τούτες που περνάμε, η εντύπωση που κάνουν όσοι αντιαισθητικά «κουνούν το δάχτυλο» ως υπερηθικοί και υπερκαθαροί ή όσοι «τρίβουν τα χέρια τους» με την εργασιακή αβεβαιότητα και την απόγνωση στην οποία βρίσκονται καθημερινά χιλιάδες εργαζόμενοι, είναι τουλάχιστον εμετική. 

Το ελληνικό δημόσιο ήθελε και θέλει αναδιοργάνωση εκ βάθρων, αξιολόγηση, στοχοθεσία, προγραμματισμό, ευελιξία, εκσυγχρονισμό, επανεκπαίδευση, με ζητούμενα την παραγωγικότητα, την βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών, την μείωση του κόστους λειτουργίας. Μέχρι σήμερα δεν έχω δει κανένα μέτρο που να οδηγεί προς αυτή την κατεύθυνση. Αντίθετα βλέπω σπασμωδικές κινήσεις, καταργήσεις κλάδων και υπηρεσιών, πυροτεχνήματα που θίγουν στην ουσία τους την κοινωνία. Θλιβερό και αναποτελεσματικό.

Αυτό που με θλίβει όμως πιο πολύ και από την αγωνία που συναντώ στα πρόσωπα των ανθρώπων που χάνουν σε μια στιγμή την δουλειά τους και βλέπουν τις ζωές τους μετέωρες, είναι η στάση κάποιων από εμάς. Η μίζερη στάση του «καλά να πάθετε»… Αντί η κοινωνία η ίδια να έχει απαιτήσει την βελτίωση του δημόσιου τομέα, την διεύρυνση ποιοτική και ποσοτική των παρεχομένων υπηρεσιών, τότε που μπορούσε να το κάνει, εκείνη διαγκωνιζόταν για το πώς θα «χώσει» και θα «χωθεί», πώς θα βολευτεί για να αράξει. Σήμερα όποιος τότε τα κατάφερε αγωνιά και όποιος δεν τα κατάφερε, ενώ πολύ θα το ήθελε και πολύ το είχε επιδιώξει, χαίρεται με την καταστροφή του άλλου… τι άθλιο.

Μαζί με τους χωμένους και βολεμένους αγωνιούν και όλοι εκείνοι που διεκδίκησαν, με τις σπουδές τους και τις εξετάσεις που έδωσαν, μια θέση στο δημόσιο και την κέρδισαν επαξίως. Αγωνιούν και άνθρωποι που καθημερινά μοχθούν στα πόστα τους. Αγωνιούν άνθρωποι που υπηρετούν σε θέσεις και υπηρεσίες που μόνο ο δημόσιος τομέας μπορεί να έχει και μόνο ο δημόσιος τομέας τις έχει, στο μεγαλύτερό τους βαθμό, για όλους τους πολίτες. …

Μακάρι να έκοβαν χιλιάδες θέσεις από τον δημόσιο τομέα και να τις επέστρεφαν στην κοινωνία με παροχές… μακάρι. Στο τέλος τέλος από τα χρήματα της κοινωνίας πληρωνόμαστε. Αν δεν μας χρειάζεται η κοινωνία ας μην υπάρχουμε. Όμως δεν γίνεται έτσι… Αντίθετα πετσοκόβονται, δήθεν για να συμμαζευτούν τα κακώς κείμενα, υπηρεσίες αναγκαίες για την καθημερινότητά μας, την ποιότητα της ζωής μας, την ασφάλειά μας… Εμείς όμως δεν ξεσηκωνόμαστε, δεν αντιδρούμε, δεν… δεν… δεν… Σκεφτόμαστε, και φωναχτά μάλιστα, «να ξεραθεί ο κήπος του γείτονα».

Χαιρόμαστε που έκλεισαν την ΕΡΤ. Μας είναι αρκετή η ιδιωτική τηλεόραση.  Χαιρόμαστε που κόβουν την δημοτική αστυνομία, τις καθαρίστριες από τα σχολεία, τις δομές στην ψυχική υγεία, τους εκπαιδευτικούς, τους εργαζόμενους στους παιδικούς σταθμούς κλπ κλπ  «Καλά να πάθουν»…

Εμείς θα παράγουμε πολιτισμό και ενημέρωση μόνοι μας, θα εμποδίζουμε το παράνομο παρκάρισμα και θα προστατεύουμε τους ελεύθερους χώρους μόνοι μας, θα διδάσκουμε τα παιδιά μας μόνοι μας, θα αντιμετωπίζουμε κάθε πρόβλημα μόνοι μας… Τι να τους κάνουμε όλους αυτούς τους τεμπέληδες, τους βολεμένους και χαραμοφάηδες; Αφού δεν είμαστε εμείς στη θέση τους… καλά να πάθουν.

Συνηθίσαμε να προσθέτουμε πάντα τα αρνητικά, εκείνα που δεν κάνει το δημόσιο…

Τα θετικά, αυτά που κάνει, αυτά που παρέχει στην κοινωνία όπως οφείλει, πότε θα τα αθροίσουμε; 

Πότε θα διεκδικήσουμε και θα προστατέψουμε αυτά που οφείλει το κράτος να μας παρέχει μέσω των υπαλλήλων του; 

Πότε θα πάψουμε να χαιρόμαστε με κάθε κομμένη παροχή;

Πότε θα πάψουμε να φθονούμε, αντί να επαινούμε ή να ψέγουμε, αναλόγως με την εργασιακή συμπεριφορά του άλλου;

Πότε θα ξεφωνίσουμε: Αξιολόγηση τώρα – επαναπροσδιορισμός – κίνητρα;

Ας μπουν στόχοι και κριτήρια στον δημόσιο τομέα και όποιος δεν τα καλύπτει, ας φύγει…

Ας διεκδικήσουμε ένα καλύτερο δημόσιο… ας εργαστούμε σε ένα καλύτερο δημόσιο… Αν αντέχουμε να γίνουμε καλύτεροι ως κοινωνία. Αν νομίζουμε ότι μας αξίζει ως κοινωνία.


Στην Κατερίνα και σε όλα τα παιδιά της Δημοτικής Αστυνομίας μαζί με ένα μεγάλο ευχαριστώ για την πολύτιμη συνεργασία.

 9/7/2013

Ελένη Λιντζαροπούλου 
 

 

ΥΓ… μην δω να εκπαιδεύουν δήθεν αξιολογητές σε σεμινάρια που ρέει άφθονο το ευρωπαϊκό χρήμα… θα θυμώσω.

ΥΓ 2… το κείμενο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζω τις παθογένειες του δημοσίου τομέα οι οποίες οφείλονται και στην ολιγωρία ή την τεμπελιά, κάποιες φορές και την ανικανότητα ή την αδιαφορία των εργαζομένων, το αντίθετο μάλιστα.